Nu Ariane als derde prinses ook naar Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag gaat, is de beveilingsinzet op de school ook vergroot. Hoe pak je zo’n situatie aan? En hoe zichtbaar zijn die beveiligers in de kantine?
Je bent jong en je gaat naar de middelbare school. Je bent volop in ontwikkeling en aan het ontdekken wie je bent. Wat je later wil doen. Ondertussen weet je ook dat je altijd in de gaten wordt gehouden. Geen beweging wordt gemist.
De middelbareschooltijd van Amalia, Alexia en Ariane is wezenlijk anders dan die van hun klasgenoten. Als ze naar school fietsen, rijdt er altijd iemand achter hen aan. In een kantoortje op school zitten beveiligers die via camera’s kijken wat ze uitvoeren.
Wie deel uitmaakt van de koninklijke familie, weet niet beter. Op dagen als Koningsdag lopen er mannen in pak rond de familie, alles goed in de gaten houdend. Die beveiliging is flink aangescherpt sinds de aanslag in Apeldoorn in 2009, toen Karst T. met een oude op het publiek inreed.
Zo onopvallend mogelijk
Maar los van zo’n groot landelijk evenement, is de beveiliging juist zo onopvallend mogelijk, vertelt veiligheidsexpert Rico Briedjal, voormalig beveiliger van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB). Zo ook op school. “Iedereen weet wie deze meiden zijn, dus de beveiliging kan nooit volledig anoniem. Maar het doel is wel om dit zo onopvallend mogelijk te doen.”
Op de school hangen camera’s, de beelden worden de hele dag bekeken. De beveiligers bevinden zich tijdens de lessen in een kantoortje. Maar als een prinses naar de wc gaat, wordt zij niet gevolgd. “Dat zou alles juist veel te opzichtig maken”, aldus Briedjal.
Drie elementen van beveiliging
Bij beveiliging gaat het eigenlijk om drie elementen, vertelt Jos de Lange, coördinator Security Research op TU Delft. “In mijn colleges over dit onderwerp haal ik altijd Asterix & Obelix en de Romeinen aan. De Romeinen bouwden altijd forten op dezelfde manier, en zo werkt beveiliging nog steeds.”
Als er mensen zijn die jij niet in je buurt wil hebben, dan moet je afstand creëren, legt De Lange uit. Zorg dus als eerst dat er een duidelijke scheiding is tussen de publieke ruimte en je eigen terrein, bijvoorbeeld een hek of grasveld. Zo kun je vreemden al van ver aan zien komen.”
Wanneer je ongewenste bezoekers tijdig signaleert, element twee, heb je tijd genoeg om te reageren. Signaleren kan met camera’s of door personen, aldus De Lange. Element drie is het daadwerkelijk aanspreken van de persoon die mogelijk onwenselijk is. “Dan kan je vragen of iemand weg wil gaan.
In het geval van de school, moet dus goed naar de omgeving gekeken worden en moet voorkomen worden dat iedereen zomaar binnen kan komen. Ook zijn er soms spontane dingen waarop ingespeeld moet worden. Bij schoolreisjes worden routes, locaties en overnachtingsadressen vooraf gecontroleerd.
Iedere prinses een eigen team
Met drie prinsessen op één school, is die beveiligingsklus aan de ene kant heel overzichtelijk. Iedereen bevindt zich immers in hetzelfde pand. “Maar elke prinses heeft een eigen beveiligingsteam, dus er lopen er nu drie rond in de school”, vertelt beveiligingsexpert Briedjal.
De beveiligers passen soms hun kleding ook aan, om niet op te vallen, vertelt Justine Marcella, hoofdredacteur van Vorsten. “De beveiligers op de school hebben ook geen pak aan, maar zijn meer gekleed zoals de docenten. Bij mooi weer hebben zij ook gewoon een polo en een korte broek aan.”
Nu de drie prinsessen volop aan het puberen zijn, kan de beveiligingsklus ook uitdagender worden. Hun vader zette zich wel eens af tegen die beveiliging, vertelt de hoofdredacteur. “Willem-Alexander probeerde vroeger wel eens aan de beveiliging te ontkomen door uit het raam te klimmen.”
De beveiligers hebben ook niet vaak te maken met lastige papparazzi. Waar leden van het koningshuis in het Verenigd Koninkrijk overal door camera’s worden gevolgd, zorgt de mediacode ervoor dat dit in Nederland zelden gebeurt.
“Als iemand toch een foto maakt van bijvoorbeeld Ariane, dan zou geen enkele media dit plaatsen omdat ze nog minderjarig is”, aldus Marcella.
Zo normaal mogelijke jeugd
Volgens hoofdredacteur Marcella beseft de koning zich maar al te goed hoe het voelt om altijd in de gaten te worden gehouden. “Daarom heeft hij met de beveiliging afgesproken dat zij niet klikken als er iets is gebeurd waar de ouders mogelijk niet blij mee zijn.”
De koning wil zijn dochters een zo normaal mogelijke jeugd geven. “Daar hoort ook fouten maken bij, en dingen uitproberen”, aldus Marcella.
Wie pubert is impulsief en ook beïnvloedbaar. Daar zitten dus ook risico’s aan vast, aldus Briedjal. “Er kan sprake zijn van manipulatie, of er worden bijvoorbeeld grappen gemaakt met beveiligers waardoor zij uit hun rol vallen. Daar moet je dus wel alert op blijven.”
Sommige beveiligers maken daarnaast al vele jaren deel uit van het team rond de koninklijke familie. “Er ontstaat daardoor echt een goede relatie”, aldus Marcella. “De beveiligers gaan ook mee op vakantie naar de vakantiewoning in Griekenland. Ze hebben ook een cursus gevolgd om die taal te leren. Andere beveiligers kunnen goed skiën en gaan dan mee op die tripjes.”
Afzetten tegen beveiligers
Ook Briedjal, die wel eens mee ging op zo’n vakantie, beaamt dat het dan lastig kan zijn om professioneel te blijven. “Maar als je op een terras een biertje wordt aangeboden, moet je toch echt nee zeggen.”
Berichten over keren dat er iets mis gaat met de beveiliging, zijn schaars. Toch kwam in 2015 naar buiten (1) dat een beveiliger van prinses Amalia een geladen pistool in de wc van haar school had laten liggen. Het voorval zorgde niet voor problemen.
Briedjal benadrukt dat er wel degelijk afstand is tussen de beveiliging en de familie. “Je wordt geen vrienden met elkaar, want dat vergroot het risico dat je een beslissing maakt op basis van emotie in plaats van regels en procedures.”
Als Amalia over ruim drie jaar achttien wordt, zal zij vaker naar buiten treden, verwacht Marcella. “Lintjes knippen, aanwezig zijn bij meer evenementen. Dan zal ze ook meer voor de camera te zien zijn.”
Misschien gaat ze net als haar vader wel bij een studentenvereniging, denkt Briedjal. “Wonen in een studentenhuis en op stap met klasgenoten. In al die situaties zal er altijd een beveiliger in de buurt zijn, 24 uur per dag.”
Mocht er toch een dreigende situatie ontstaan en iemand wil de prinsessen bijvoorbeeld iets aandoen? Dan kan de beveiliger ingrijpen zoals de politie zou doen. “Zij hebben dezelfde bevoegdheden.”