Leah van Praag (40) tekende altijd met een potlood haar wenkbrauwen bij. „Er zitten bij mij twee kruintjes in, waardoor kale plekjes zijn ontstaan.” Lelijk, vindt ze, dus moest ze het elke dag bijkleuren. Tot ze dat zat was: ze wilde een permanente oplossing.
Drie maanden geleden heeft ze haar wenkbrauwen daarom laten tatoeëren. Ze had nog nooit eerder iets aan haar gezicht laten veranderen, dus ze vond het best spannend. Maar inmiddels is ze „nog elke dag blij met het resultaat”. „Wenkbrauwen zijn zo bepalend voor je gezicht, daarom wilde ik graag dat ze echt mooi zouden zijn.”
De Nederlandse vrouw wordt ijdeler: ze geeft steeds meer geld uit aan make-up, zowel ‘gewoon’ als permanent. Uit het jaarverslag van de Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) blijkt dat de markt voor cosmetica de laatste jaren flink is gegroeid: van een totaal bestede 337,3 miljoen euro in 2013 naar 388,7 miljoen in 2016.
Volgens Marjolein van Oostrum, manager bij de NCV, worden mensen door de vele make-up tutorials en perfect uitziende vrouwen op platforms als YouTube en Instagram gestimuleerd: wie op sociale media van alle kanten te horen krijgt dat een bepaalde foundation absoluut noodzakelijk is, zal snel geneigd zijn die te kopen. En wie hoort dat volle wenkbrauwen in zijn, grijpt naar het wenkbrauwpotlood.
„De trend is momenteel een naturel look”, zegt Van Oostrum. „Maar waar dat een paar jaar geleden nog betekende dat je weinig make-up moest gebruiken, proberen we zo’n uitstraling nu juist met make-up te creëren.” De camouflage producten zijn populair, net als de contouring paletten: bruin en beige poeder waarmee je zelf schaduwtinten in je gezicht kan aanbrengen.
Steeds meer schoonheidssalons
Andere mensen laten zich, zoals Van Praag, permanent opmaken. Met de huidige ‘naturel-plus’-trend komt ook de permanente make-up op: geverfde of getatoeëerde wenkbrauwen, wimperextensions, acrylnagels - alles om ’s ochtends zo knap mogelijk uit bed te stappen. Steeds meer schoonheidssalons hebben ook (semi)permanente behandelingen op het menu. Door deze behandelingen ben je dan een paar jaar perfect opgemaakt. En dat slaat aan: het aantal Nederlandse salons steeg de afgelopen tien jaar van 19.590 in 2007 tot 33.230 in 2017 - zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
“Ons eigen gezicht is veranderd in ruw materiaal, klaar om met real life photoshop te bewerken.”
Hoogleraar cultuursociologie Giselinde Kuipers is niet verrast. „Sinds de tweede helft van de twintigste eeuw vinden we het steeds belangrijker om via consumptie – kleding, uiterlijk – te laten zien wie je bent.” Permanente make-up zou je kunnen zien als het perfectioneren van je eigen identiteit: een geverfde wenkbrauw zegt zoveel meer dan een gewone. Deze ontwikkeling is in een stroomversnelling geraakt, denkt Kuipers, door de opkomst van de visuele cultuur. Door sociale media als Facebook, Instagram en Snapchat moet iedereen constant klaar staan om op de foto te gaan. Immers: als je eenmaal met teleurstellende wenkbrauwen op het internet terecht bent gekomen, kom je van dat beeld nooit meer af.
En wie om zich heen steeds maar perfecte plaatjes ziet van anderen, gaat kritischer naar zichzelf kijken. „Die visuele cultuur duwt de standaard sterk omhoog”, zegt Kuipers. Dat een groot deel van de beelden die we dagelijks te zien krijgen bewerkt is, lijkt niet uit te maken: alles moet mooier, strakker, perfecter. Ons eigen gezicht is veranderd in ruw materiaal, klaar om met real life photoshop te bewerken. Kuipers: „Het is een soort wapenwedloop geworden met als doel er het beste uit te zien - zowel online als offline.”
Nooit overvallen
Waarschijnlijk slaat permanente make-up precies daarom zo aan: met getatoeëerde wenkbrauwen of verlengde wimpers kan je nooit overvallen worden door de camera.
Sietske Atsma (35) heeft ook haar wenkbrauwen laten tatoeëren om ze er voller uit te laten zien. Ze beaamt dat de alomtegenwoordigheid van de camera een grote rol speelt bij het besluiten tot permanente make-up. Als je jezelf dertig keer per dag voorbij ziet komen, zie je ook dertig keer die wenkbrauw die wel wat dikker kan, of die korte wimpers.
Op de website wiemooiwilzijn.nl geeft Atsma samen met collega Claire Sepp advies aan vrouwen die cosmetische ingrepen overwegen – of cosmetische ingrepen light, zoals de permanente make-up. „Over het verven van wenkbrauwen en verlengen van wimpers krijgen we de laatste tijd heel veel vragen”, zegt ze.
Steeds meer mensen zijn op zoek naar een cosmetische quick fix: niet meer de chemische peeling of chirurgische ingreep waar je dagen of maanden van moet herstellen, maar de snelle ‘verfraaiing’ die je tijdens de lunchpauze kan inplannen. Bovendien is een behandeling als wenkbrauwen tatoeëren relatief goedkoop: drie- tot vierhonderd euro, waar een chirurgische wenkbrauwlift al gauw op zo’n vijftienhonderd uitkomt.
De nieuwe permanente make-uptrend is getatoeëerde sproetjes, ofwel fake freckles. „Het staat heel schattig”, zegt Atsma. Vrouwen laten simpelweg kleine ronde vlekjes zetten op hun neus en wangen. Maar, waarschuwt ze, „er zit nu nog wel een klein risico aan vast”. De inktvlekjes kunnen uitlopen, waardoor de vorm van de sproeten verandert. Van Praag is enthousiast over de nepsproeten. „Mijn broer heeft wel sproetjes en ik niet, dat heb ik altijd jammer gevonden.” Of ze daadwerkelijk voor de tatoeages zal gaan weet ze niet, „maar het is zeker een leuk idee”.
Het artikel is te lezen op NRC.nl.